Ondernemen doe je zo

Jaap Sleper

Hij is het toonbeeld van een cultureel ondernemer. Jaap Sleper, eigenaar van de Utrechtse Galerie 10, combineert een schilder- en aannemersbedrijf met zijn andere passie, hedendaagse kunst. Het bedrijf en de galerie verhuizen in september naar een rijksmonument in het museumkwartier. Véronique Hoedemakers sprak met hem over ondernemen in de kunst.
1206 illustratie Agnes Jaap Sleper
illustratie Agnes Loonstra

Combineren

Hij runt het schilder- en aannemersbedrijf Sleper, koopt en restaureert rijksmonumenten, en parallel aan zijn werk voor Galerie 10 organiseert hij tijdelijke kunstmanifestaties. Die laatste ontstaan door grensverleggend te denken ten opzichte van de gevestigde kunstwereld. Sleper: “Tijdens een tentoonstelling van Hidde van Schie in de galerie organiseerden we bijvoorbeeld op een andere locatie in Utrecht een concert. Want hij is ook singer songwriter. Ik vind het leuk als mensen worden geamuseerd en tijdens een opening wil ik er graag iets bij organiseren.”
 
Opgewekt en non stop multi-taskend staat hij je te woord. Zijn vastgoedbedrijf aan de Wittevrouwesingel dient ook als opslagruimte voor zijn kunstcollectie. Daar begint het combineren van beide werelden al, want geen klant of zakenrelatie zal een enthousiaste rondleiding langs de werken mislopen. Hij organiseerde de kunstbeurs Re-Rotterdam in een tien verdiepingen tellend leegstaand pand, en ook in andere panden die leegstaan of verbouwd worden organiseert hij onder de naam Blue Episode Foundation kunstmanifestaties. Zo maakte Leonard van Munster in 2010 de installatie Vertical Camping tegen een steiger van een pand dat de firma Sleper onder handen nam.

Kansen

Jaap Sleper ziet altijd en overal kansen en weet die te benutten. Het verklaart zijn succes ondanks het feit dat het beide sectoren financieel verre van voor de wind gaat. Dat ondernemerschap slaagt ook omdat hij zich als autonome speler opstelt in een veld dat naar zijn ervaring erg conservatief en protectionistisch is. “Toen ik met Galerie 10 begon werd ik als buitenstaander beschouwd. Ik was nieuw, ondernemer en had geen kunsthistorische opleiding.” Wat men niet wist is dat hij uit een familie komt waarin kunst een tweede natuur is. Opa Jan Sleper was kunstenaar en graficus, won twee maal de Prix de Rome en ontwierp het Nederlandse geld (waaronder het rode briefje van 25 gulden). Zijn vader verzamelde kunst en hijzelf doet dat al sinds zijn zeventiende. “De markt in Nederland is klein dus iedereen beschermt zijn eigen eilandje. In plaats van eindeloos te lobbyen om in de hedendaagse kunstwereld geaccepteerd te worden, bijvoorbeeld om op beurzen te komen, organiseer ik liever zelf dingen. Om mijn kunstenaars op de kaart te zetten, ze podia te bieden en om te groeien. En om buiten de muren van de galerie te denken.”

Open mind

Daar komt bij dat hij hedendaagse kunst die minder toegankelijk is ook bij nieuwe publieksgroepen wil brengen. “Ik richt mij op de 2% die ooit in zijn leven kunst koopt en waarvan een klein deel verzamelaar is. Maar in die vijver vist iedereen. Tegelijk vind ik het leuk om nieuwe publieksgroepen te interesseren en naar mij toe te trekken. Dat is interessanter dan uit te gaan van het koperspubliek dat er al is.” Hij doet dat door andere wegen te bewandelen dan de geijkte en door de kunstwereld op zijn eigen manier te organiseren. Zo doen ‘zijn’ kunstenaars Ellemieke Schoenmaker en Alex Jacobs (het duo V&B) mee met het AVRO programma De Nieuwe Rembrandt. Het is een eigentijdse manier om je te profileren, maar een deel van de kunstwereld waardeert dit soort dingen niet. “De kunstwereld is met vernieuwing en concepten bezig maar heeft tegelijkertijd geen open mind. Bovendien denken lang niet alle kunstenaars er zo over. Voor mijzelf en mijn kunstenaars zag ik deelname als een kans.”

RE-Utrecht

De hiërarchie tussen kunstenaar en galerie gooide hij overhoop met het organiseren van de kunstbeurs Re-Rotterdam, parallel aan Art Rotterdam waar Galerie 10 niet werd toegelaten. Maar in plaats van een salon des refusés was het eerder een liefdesverklaring, zo schreef Sleper aan de directeur van Art Rotterdam. Ook kunstenaars kregen de kans een stand te huren en zonder tussenkomst van een galerie op een beurs te verschijnen. De huur was te verwaarlozen, maar een percentage van de winst moest worden afgedragen. Het concept daarachter had een functioneel doel: synergie creëren. Bij een gewone beurs heeft de organisator immers geen belang bij de al dan niet geslaagde verkoop van de deelnemers. 
Re-Rotterdam bracht ook een seminar om vastgoed- en kunstgroepen bij elkaar te brengen. “Dat is ook het idee achter onze activiteiten in lege gebouwen, je creëert opnieuw kansen. In crisistijd ontstaan nieuwe dingen en ook binnen het vastgoed liggen kansen. Hoewel dat duur blijft is het nu wel redelijker geprijsd.”
 
Na het succes van Re-Rotterdam kwam door toedoen van Edwin Jacobs, directeur van het Centraal Museum, het verzoek om in april 2013 tijdens de Vrede van Utrecht een Re-Utrecht te organiseren. De Utrechtse kunstwereld keek de kat uit de boom maar heeft Jaap Sleper en zijn ondernemerschap nu hopelijk omarmd.

(c) Lucy, 30-5-2012. Tekst: Véronique Hoedemakers.

nieuwe galerie

Jaap Sleper verhuist met zijn galerie en zijn bedrijf Sleper in september 2012 naar een rijksmonument aan de Lange Nieuwstraat 34. Er komt o.m. een white cube met twee artist in residence plekken (voor kunstenaars en curatoren).
De galerie heet vanaf dan Galerie Jaap Sleper en curator Alex Jacobs verzorgt in september de eerste expositie.
 
Agenda:
6-10 juni a.s. is in het toekomstige pand een tentoonstelling te zien met V&B naar aanleiding van het tv-programma De Nieuwe Rembrandt.

In september opent in landhuis Oud Amelisweerd, in het toekomstige Museum Oud Amelisweerd (onder voorbehoud van definitief positief besluit van de gemeenteraad) de tijdelijke kunstmanifestatie Het Gebouw, een samenwerking van Museum Oud Amelisweerd en Blue Episode Foundation.