Dag Paper Dome!

Met een visueel spektakel nam Utrecht afscheid van een uniek cultuurcentrum. Timewaves is een afscheidsgroet aan de Paper Dome. Het markante gebouw dat vier jaar lang het culturele hart van de wijk Leidsche Rijn vormde, verruilt de Vinex wijk voor een plek in Amsterdam Noord. Het ontwerp van de Japanse architect Shigeru Ban (1957) stond gedurende drie dagen in de schijnwerpers en vormde het decor voor de video-installatie van mediakunstenaar Daan Kars (Born Digital).
1202 paper dome 2004
1202 paper dome 2004 int

De Paper Dome lijkt op een grote theatertent. Het gebouw bestaat uit een bijzondere, lichtgewicht constructie van ruim 700 kartonnen kokers en de overspanning van deze geometrische structuur met een wit zeil creëert een spannende lichtinval. De Dome bood de afgelopen jaren plaats aan een theatervoorstellingen, het Leidsche Rijn Festival, Roffest, de intocht van Sinterklaas en vele andere culturele activiteiten, maar nu is daar het laatste optreden. Dit keer vindt er echter geen performance ín de tent plaats; het doek van de koepel zelf vormt de achtergrond van een spectaculair kunstwerk van Daan Kars.
1202 paperdome 1

Video mapping

Kars maakt gebruik van video mapping, een techniek waarbij de projectie is afgestemd op de vorm van het object waarop wordt geprojecteerd. Hij heeft zo’n vier weken gewerkt aan het ontwerp dat door middel van twee beamers op de koepel wordt geprojecteerd. Het is de eerste keer dat Kars een ontwerp heeft gemaakt voor een rond object en misschien is dat de reden dat jammer genoeg niet de gehele koepel wordt gebruikt als projectiescherm. Een soundtrack van Sander Haakma creëert een extra dimensie, maar is vreemd genoeg alleen tijdens de opening te horen.
1202 paper dome 3

Organische structuren

De inspiratiebron voor Timewaves is het gebouw zelf. Daan Kars laat zich vooral inspireren door de architect en architectuur in het algemeen. Architecten kunnen volgens hem op een eigen manier omgaan met tijd en ruimte. De keus voor een bepaalde constructie of materiaalgebruik en de relatie met de omgeving gaan verder waar het medium film ophoudt. Kars speelt in zijn installatie ook met tijd en ruimte. Hij maakt bewust iets voor een bepaalde plek en verwijst in zijn installatie naar de functie van het gebouw. Daarnaast vormt de organische structuur van de Paper Dome een terugkerend thema in Timewaves. Dat de installatie na drie dagen afgebroken wordt, is volgens hem onderdeel van het proces: ‘Alles heeft zijn of haar moment en dan is er weer plek voor een ander. Dat vind ik mooi en maakt dat het om grotere dingen gaat dan het individu. Desondanks is het altijd moeilijk om afscheid te nemen van een project.’
1202 paper dome schemer ruit

Betoverend

Het is volledig duister wanneer we ons richting het kunstwerk begeven, op een uitgelichte koepel na. Na een symbolische druk op de knop door de wethouder van cultuur, Frits Lintmeijer, start de video-installatie. Op de Dome verschijnen kleine lichtpunten die doen denken aan een sterrenhemel. De sterren maken plaats voor een lijnenspel dat de constructie van de koepel markeert. Het lijkt alsof de tent binnenstebuiten wordt gekeerd. Wanneer de betoverende muziek overgaat in stevige electro wordt je meegezogen vanuit het beeld van een satelliet dat inzoomt op de Paper Dome. Er volgen fragmenten van mensen en ontmoetingen die verwijzen naar de voormalige functie van het cultuurcentrum. De beelden worden opgevolgd door organische draadmodellen die elkaar doorkruisen en afwisselen. Het grote audiovisuele geweld waarmee je in de installatie wordt gezogen verdwijnt na enkele minuten weer in een sprookjesachtige sterrenhemel.
1202 paper dome 4

Onze Paper Dome

De installatie is na drie dagen helaas voorbij en binnenkort zal ook het fysieke gebouw worden afgebroken. Menig inwoner zal de markante verschijning in Leidsche Rijn gaan missen; er rest slechts een gapend gat. Gelukkig kunnen we op YouTube de installatie van Daan Kars herbeleven. Voor een wederzien met ‘onze Paper Dome’ in levenden lijve, zoals de wethouder in zijn toespraak fraai verwoordde, moeten we binnenkort echter naar Amsterdam Noord afreizen.
Dag Paper Dome.

Timewaves: http://www.youtube.com/watch?v=MZZApidRfx8


(c) LUCY, 21-2-2012. Tekst: Joris Roovers. Foto's: Daan Kars, Marjolein Sponselee