Achter de spiegel

‘Beleven’ is in dit geval bewust gekozen in plaats van ‘te bekijken’ Als je de ruimte van Dapiran binnen stapt is je eerste indruk die van een ascetische, serene ruimte. Aangenaam, maar ook nogal leeg. 'Dit kon wel eens een snel bezoekje worden' was mijn eerste gedachte. Het tegendeel bleek waar. De drie kunstenaars zijn door curator Cisca Poldervaart samengebracht, omdat zij een overeenstemming zag in hun manier van werken. Alledrie zijn ze geïnteresseerd in de geschiedenis en verschijningsvorm van specifieke locaties en ruimtes en laten ze zich daardoor inspireren. Een tentoonstellingsruimte is voor hen dus geen ‘tabula rasa’, maar een ruimte met zichtbare en onzichtbare betekenissen en associaties, die aan de oppervlakte kunnen worden gebracht en zo de beschouwer mee kunnen voeren naar een andere werkelijkheid. Zoals Alice in Wonderland, dwars door een spiegel in een andere wereld stapt: 'And certainly the glass was beginning to melt away, just like a bright silvery mist.' 

De drie kunstenaars doen hun onderzoek ieder vanuit hun eigen fascinatie. Uli Kürner brengt de fysieke ruimte in kaart door middel van elektronisch geluid. In een fraai grafisch schema op de muur kun je na lezen hoe dat in zijn werk gaat. Kort samengevat komt het er op neer dat hij geluiden in de ruimte (bijvoorbeeld van het tekenen op de muur door Carien Vugts) en de straatgeluiden opneemt, deze opname afspeelt in de ruimte en dat weer opneemt, die opname weer afspeelt in de ruimte en dat weer opneemt. De ruimte zelf werkt daarbij als klankkast en resoneert mee. Het resultaat is een soundscape waarin de ruimte zich in een andere dimensie aan je lijkt te presenteren.
Carien Vugts neemt de fysieke ruimte als uitgangspunt voor haar werk: zowel als inspiratiebron als als drager van haar werk. Voor haar monumentale tekening op de muur heeft zij zich laten inspireren door de kastenstructuur op de bovenverdieping van het pand. Aangezien je daar als bezoeker niet kan komen, heeft ze als het ware een doorgang gecreëerd naar dat deel van het pand. Met de tekening beoogd ze de blik van de beschouwer op de hele ruimte te richten, niet alleen op het werk zelf. Organische vormen verwijzen naar de geluidsgolven van Uli en het water dat in het werk van Anna van Suchtelen terugkomt.

Anna van Suchtelen verkent de mentale ruimte en heeft zich verdiept in de geschiedenis van het pand. Bouwkundige aspecten, de verschillende functies en bewoners, de straat en omgeving bieden haar aanknooppunten voor een proces van associëren en verbeelden. Haar film-drieluik 0° zoomt in op de viswinkel die ooit in het pand was gevestigd. “Ik zie de vis als koopwaar in de vitrine liggen en ik destilleer een detail: het ijs waarop de vis ligt”. Het ijs vormt vervolgens het vertrekpunt voor een poëtisch werk, waarin je je meegenomen wordt in een associatieve beelden- en woordenstroom. In deel een wordt met een ijsklontje een tekst op papier geschreven. Het tikken van het ijs op de ondergrond vermengt zich met de soundscape van Uli Kürner. De schrijvende hand toont verwantschap met de tekenende hand van Carien Vugts. Het water trekt als onzichtbare inkt in het papier en vervormt het papier tot een golvend landschap. De collage van beelden roept verschillende associaties op, die bij iedere beschouwer sterk gekleurd zullen zijn door eigen herinneringen en ervaringen. In deel twee gebruiken Kürner en Vugts het ijsklontje als middel om muziek te maken en te tekenen. In deel drie ligt de nadruk op het woord: geïnspireerd op haar onderzoek creëerde Van Suchtelen nieuwe teksten die ze hardop voordraagt. Het zijn verrassende, poëtische en soms humorvolle observaties.
Het ijs is een mooie metafoor voor verandering en transitie. Nul graden is het kantelpunt: als de dooi intreedt betekent dat onvermijdelijk en overgang van vast naar vloeibaar. Het smeltende ijs roept ook associaties op met ‘the melting glass’ van Alice in Wonderland. Vanachter deze spiegel steken Kürner, Van Suchtelen en Vugts een helpende hand uit om een andere wereld te betreden.

©LUCY, 15-3-2015. Tekst: Carolien de Boer